Onderwerpen:
- Algemeen
- Glijlager
- Groefkogellager
- Kegellager
- Hoekcontactlager
- Cilinderlager
- Naaldlager
- Taatslager
- Tonlager
Algemeen:
Lagers worden gebruikt om de wrijving tussen twee lichamen te verlagen. Met behulp van lagers wordt het mogelijk gemaakt om bijvoorbeeld een draaiende as in een stilstaande behuizing te kunnen laten verdraaien, zoals o.a. bij een wiellager het geval is.
Er bestaan twee soorten lagers; glijlagers en wentellagers. De wentellagers kan worden onderverdeeld in zes soorten. Deze worden in de volgende hoofdstukken beschreven.
Glijlager:
Een glijlager heeft zelf geen bewegende delen. Dit lager wordt o.a. toegepast als drijfstanglager. Het lager glijdt langs de bewegende onderdelen en heeft daardoor externe smering nodig. In een krukas zitten smeerkanalen zodat er altijd een bepaalde hoeveelheid olie aanwezig is tussen het lager en de krukas. De wrijvingsweerstand is zo minimaal. Bij een gebrek aan smering, bijv. bij het rijden zonder olie, ontstaat er direct schade aan het glijlager.
Groefkogellager:
De groefkogellager is één van de meest toegepaste type wentellager, bestaande uit een binnen- en buitenring met daartussen kogels. De kogels worden door de groeven in de binnen- en buitenring opgesloten. Groefkogellagers zijn geschikt voor hoge rotatiesnelheden en hebben weinig onderhoud nodig.
Kegellager:
Kegel(rollen)lagers hebben een binnen- en buitenring met daartussen een kooi met kegelrollen. De kegellagers worden toegepast om axiale belastingen op te nemen. Het voordeel van de kegelvormige rollen is dat deze een groter oppervlak hebben. Daardoor kunnen er grotere krachten opgenomen worden. Dit type lager wordt o.a. gebruikt in de versnellingsbak als prise-aslager of als wiellager bij auto die uitgevoerd is met trommelremmen.
Hoekcontactlager:
Een hoekcontactlager kan goed radiale krachten opnemen, maar axiale krachten in slechts één richting. De loopbanen van de binnen- en buitenring zijn verschoven ten op zichte van elkaar, waardoor een contacthoek wordt gevormd. De hoek bepaalt de richting waarop de axiale krachten opgenomen kunnen worden. De kogellagers worden dan in principe “meer tegen de buitenring” gedrukt bij axiale belasting. Dit type lager kan uitgevoerd zijn met één of twee rijen kogellagers. In de onderstaande afbeelding is het lager uitgevoerd met één rij kogellagers.
Cilinderlager:
Het cilinderlager bestaat uit een binnen- en buitenring met daartussen cilinderrollen in een kooi. Een cilinderlager kan alleen radiale krachten opnemen. Door de cilindrische vorm kan het lager ook goed stotende bewegingen opnemen.
Naaldlager:
Het naaldlager bestaat o.a. uit een kooi met een groot aantal naaldrollen. Door de geringe diameter van een naaldrol kunnen naaldlagers toegepast worden in kleine inbouwruimtes. Andere voordelen van het naaldlager zijn o.a. een groot draagvermogen, geschikt voor hoge toerentallen en gemakkelijke montage.
Taatslager:
Het taatslager kan alleen axiale krachten opnemen. Het lager bestaat uit ringen met loopbanen. De onderste ring kan gemonteerd zijn op een as en de bovenste aan de behuizing. Het taatslager wordt vaak als druklager toegepast bij de koppeling van een auto.
Tonlager:
Het tonlager is geschikt om zeer zware radiale belastingen op te nemen en hoeken van de as mogelijk te maken. De tonvormige rollen lijnen zichzelf uit in de buitenste loopbaan. Ook beschikt het tonlager over een smeergroef en diverse smeergaten om bij onderhoud vet in het lager te persen.
