Onderwerpen:
- Radiale krukasspeling meten
- Axiale krukasspeling meten
Radiale krukasspeling meten:
De radiale speling is de speling van de krukas tussen de hoofdlagers. Er dient altijd een kleine speling aanwezig te zijn omdat er een oliefilm gevormd moet worden. De oliefilm vult de ruimte tussen de twee bewegende delen op. In de onderstaande afbeelding is te zien in welke richting de radiale speling is.
De radiale speling mag uiteraard niet te klein of te groot zijn. Bij een te kleine speling kan er wrijving ontstaan tussen de krukas en de glijlagers. Bij een te grote speling is er teveel ruimte tussen de krukas en de glijlagers. De gevolgen van een verkeerde speling kunnen o.a. een versnelde slijtage van de glijlagers zijn. Dit zal bijgeluiden in de motor veroorzaken.
De speling op de glijlagers van de krukas en drijfstangen kunnen worden gemeten met plastigage. Plastigage is een speciaal kunststofdraad.
Er dient een beetje plastigage op een schoon oppervlakte gelegd te worden. Dit kan een krukaslager zijn. Vervolgens dient de lagerkap te worden gemonteerd met het goede aanhaalmoment. De plastigage die zich nu tussen het krukaslager en de lagerkap bevindt, zal vervormen.
Nadat de bouten van de lagerkap zijn vastgedraaid, kunnen deze weer worden gedemonteerd. De afdruk van de plat gedrukte plastigage zal zich nu op het lager en de lagerkap bevinden (zie onderstaande afbeeldingen).
Omdat de radiale krukasspeling voor elke motor verschillend is, bestaat er plastigage in drie verschillende maten;
- Groen: voor een lagerspeling van 0,025 tot 0,076 mm.
- Rood: 0,050 – 0,150 mm.
- Blauw: 0,102 – 0,229 mm.
- Geel: 0,23 – 0,51 mm.
De breedte van de platgedrukte plastigage geeft de speling aan die tussen de krukas en de lagerkap aanwezig is. Hoe dikker het streepje, hoe meer de lagerkap tegen de krukas is geduwd, dus des te kleiner de speling is. Wanneer de plastigage bijna niet vervormd is, zal de speling erg groot zijn.
Op de verpakking van de plastigage staat een referentiebreedte met een maat in millimeter of inch. Door het kaartje naast de platgedrukte plastigage te houden, kan bepaald worden hoeveel millimeter de speling is.
In de bovenstaande afbeelding met de groene kaart is de speling 0,038 mm. Deze speling dient vergeleken te worden met de fabrieksgegevens. Hierin zijn vaak toleranties opgegeven. Deze bedragen bij de motor in deze meting 0,030 – 0,050 mm. De gemeten waarde valt binnen de toleranties, dus de speling is in orde. Hetzelfde geldt voor de meting met de rode kaart, waarbij de speling 0,51 mm bedraagt. Wanneer de speling te groot zou zijn, dan zou er gekozen kunnen worden voor dikkere glijlagers.
Axiale krukasspeling meten:
De axiale krukasspeling is de speling die in lengterichting van de krukas aanwezig is. Met het bedienen van de koppeling wordt er kracht uitgeoefend in de lengterichting van de krukas. Dit is de axiale richting. Om deze axiale krachten op te vangen, zijn er axiale lagers op de krukas gemonteerd. In de afbeelding is de axiale richting met pijlen aangeduid.
Het meten van de axiale krukasspeling kan gedaan worden met een meetklok. Zie de pagina Mechanisch meetgereedschap voor meer basis informatie over de meetklok.
Stap 1.
Monteer de meetklok op een vast punt op het motorblok. Op de afbeelding is de meetklok op het motorblok aangebracht. De stift raakt de krukasbout nog niet.
Stap 2.
Stel de meetklok met een voorspanning groter dan 2 millimeter in. Dat betekent dat de meetstift van de meetklok minimaal 2 mm wordt ingedrukt terwijl de krukas nog niet bewogen wordt. Wanneer er geen voorspanning wordt ingesteld, bestaat de kans dat tijdens het bewegen van de krukas de meetstift de bout niet meer raakt. In de afbeelding is de voorspanning op 5 mm afgesteld (de kleine wijzer geeft de hele millimeters aan).
Duw de krukas (in lengterichting) zo goed mogelijk naar één kant. Draai vervolgens aan de buitenste ring om zodat de nul op de wijzerplaat achter de wijzer staat.
Stap 3.
In de vorige stap stond de wijzer precies op 0 met een voorspanning van 5 mm terwijl de krukas naar één kant bewogen was. Bij elke beweging die nu gemaakt wordt, zal de naald meer, of minder millimeters aangeven. De krukas dient nu in axiale richting de andere kant op geduwd te worden. De wijzer zal daarbij vanaf de 0 een andere waarde aangeven.
In de afbeelding wordt een speling van 0,05 mm aangegeven.
Raadpleeg de fabrieksgegevens van de desbetreffende motor om de gemeten waarde mee te vergelijken.
Gerelateerde pagina’s: